Skargę wnieśli konserwatyści Valentinas Stundys i Stasys Šedbaras oraz liberałowie Gintaras Steponavičius i Dalia Teišerskytė. Parlamentarzyści proszą sąd o ustalenie, czy podpisane 20 lutego przez ministra rozporządzenie, którym zmieniony zostaje program obowiązujący na egzaminie maturalnym z języka litewskiego i literatury, nie jest sprzeczne z konstytucyjnymi zasadami państwa prawnego, zapisem w Konstytucji o równości wszystkich obywateli wobec prawa i ustawą o oświacie.
Autorzy skargi twierdzą, że podpisując wspomniane rozporządzenie, minister powinien był działać zgodnie z ustawą o oświacie.
„Zmiany dotyczące egzaminu maturalnego z języka litewskiego powinny być omawiane w Radzie Kształcenia Ogólnego, Komitecie Egzaminów Państwowych. D. Pavalkis swoich działań nie skonsultował z żadną z tych instytucji” – twierdzą parlamentarzyści.
Parlamentarzyści podkreślają również, że egzamin maturalny jest równocześnie egzaminem wstępnym na uczelnie wyższe i zgodnie z ogólnymi zasadami rekrutacji, ogłoszonymi dwa lata temu, odgrywa istotną rolę w systemie rekrutacyjnym wszystkich uczelni.
„Niespodziewane wprowadzenie ulg na egzaminie znacznie obniża poziom zaufania do tego egzaminu i nie spełnia oczekiwań szkół wyższych” – tłumaczą wnioskodawcy.
Minister z ramienia Partii Pracy Dainius Pavalkis podpisał w ubiegłym tygodniu w ubiegłym tygodniu rozporządzenie, którym uprawomocnił ulgi na maturalnym egzaminie z litewskiego i literatury dla uczniów szkół mniejszości narodowych.
Na wniosek AWPL, członka koalicji rządzącej, zadania egzaminacyjne dla uczniów szkół nielitewskich będą łatwiejsze. Zmniejszone zostało obowiązujące dla wypracowania maturalnego minimum słów (do 400 słów na egzaminie państwowym i 250 słów na egzaminie szkolnym). Maturzyści ze szkół litewskich będą pisać wypracowanie o 100 słów dłuższe.
Dotychczas Narodowe Centrum Egzaminacyjne (Nacionalinis egzaminų centras) organizowało dwa różne egzaminy maturalne z zupełnie innymi zadaniami: egzamin z języka litewskiego ojczystego dla szkół litewskich, oraz egzamin z języka litewskiego państwowego dla szkół z innym językiem nauczania. Jednak od bieżącego roku zgodnie z ustawą o oświacie egzaminy miały być ujednolicone.
Wiosną 2011 roku Sejm uchwalił nową ustawę o oświacie, zgodnie z którą, m.in. ustalono nowe zasady nauczania języka litewskiego w szkołach mniejszości narodowych. Przewidziane zostało więcej lekcji z języka litewskiego, a od 2013 roku egzamin maturalny z tego przedmiotu miał być ujednolicony, przy czym został przewidziany ośmioletni okres przejściowy na ocenianie wyników prac maturzystów ze szkół nielitewskich. Zmiany te wywołały oburzenie głównie wśród Polaków na Litwie.